Le Barra + Donnabh_in
Is minic r_ite T n_r mh=r do dhuine f_il bh_is sula bhfaigheadh sT an chreidi_int a bheadh ag dul d=, ach nforbh fhfor san i gc_s Mhuiris Kruger Uf Chaomh_naigh. Cinnte, t_ ag mTad_ ar a ch_il i gc=naf = d’imigh sT uainn ach nf d=igh liom gur casadh Tinne riamh ar Kruger n_r thuigh l_ithreach go raibh sT i gcomhl_dar rf. Ba phearsa bhTaloideasa T a raibh teacht i l_thair ann agus a sheas amach in aon chomhluadar. Labhr=dh sT le bacach ag c_inne sr_ide n= leis an Uachtar_n agus an meas cTanna aige orthu araon. Ach n_ ceapadh Tinne gur naomh de shaghas Tigin a bhf i Kruger mar ba chleasaf cruthanta T freisin.
Nf =na athair n_ =na mh_thair a fuair sT an leasainm Kruger ach ar scoil. Is amhlaidh a bhf Cogadh na mB=rach ar si_l agus T ar scoil. Bhfodh na leanaf ag caitheamh scailpeanna lena chTile ina dh_ lfne chogaidh – Sasanaigh versus B=raigh. Muiris a bhfodh ina cheannasaf ar na B=raigh agus is uaidh sin a baisteadh T.
Saolafodh Muiris ar an 28 M_rta 1894, i mBaile na R_tha, D_n Chaoin. Chuaigh sT go Meirice_ i 1913 agus chaith sT seacht mbliana dhTag ann. Is iomaf post a bhf aige i rith an ama. Chaith sT trTimhse ina oifigeach caidhrimh phoiblf le Metro-Goldwyn Mayer agus chuir sT aithne ar chuid dena rTaltaf m=ra. Nfor creideadh T i gc=naf nuair a bhfodh sT ag cur sfos ar eachtraf a bhain d= thall. Ach bhf cuid mhaith des na scTalta ffor — bhf aithne aige ar Marlene Dietrich agus ag Marlene air mar a chruthafodh nuair a casadh ar a chTile iad i mBaile -tha Cliath. “Agus nforbh f si_d an t-aon duine c_ili_il a bhf ar aithne aige. Deir Harry Lush:
” D’Tirigh dl_thchairdeas idir Kruger agus a l_n de na daoine ba mh= cl_ agus c_il i Meirice_ an tr_th _d – daoine mar Jack Dempsey, Gene Tunney, Al Jolson, Walter Scanlan, Ring Larner, Victor Herbert, John McCormack agus a l_n eile.” “Fi_ bhf sT mar gharda cosanta ar +amon de Valera nuair a thug sT cuairt ar Hartford sa bhliain 1920.”
Bhf c_rsaf airgead_la go dona i Meirice_ agus th_inig sT abhaile i 1929. Ph=s sT C_it Nf NTill agus th=g sT tigh i nD_n Chaoin. D’oscail sT an tigh do chuairteoirf agus bhf sT ag cur leis ar fead na mblianta. Fuair sT cead_nas df d_ thig =sta i 1956 agus nf le toil an tsagairt T. Ina dhiaidh sin b’T an t_bhairneoir ba ch_ili_la in +irinn T. T_ Tig Kruger fT l_n seoil f=s agus t_ nia le Kruger, P_draig + NTill ar an sti_ir. Is duine uasal ceart crfochnaithe T P_draig agus Gael = thalamh. Tiomnafm an pfosa beag seo d=. Fuair Kruger b_s sa Daingean ar an 13 Aibre_n 1971.
Follow us on social media
Keep up to date with the latest news with The Irish Echo
Ta draofocht ag baint f=s le ainm Kruger. Nf g_ ach a ainm a lua chun t_s a chur leis na scTalta. Is iomaf ofche a chaitheas i measc mo ch_irde i gCorca Duibhne ag Tisteacht leo. Scrfobh Se_n + L_ing leabhar faoi, Kruger, 1986. C_pla bliain = shoin seoladh Is Cuimhin Linn Kruger — Tadhg + D_shl_ine a chuir in eagar. STard at_ sa leabhar seo n_ cn_sach de chuimhnf pearsanta ar Kruger. Ar na h_dair t_ scol_irf agus scrfobhn=irf c_ili_la na G’ilge agus sa tarna leath den leabhar t_ scTalta i mBTarla = chairde taobh amuigh den domhan Gaelach.
“Nf haon chumadh samhlafochta T Muiris Caomh_nach.” “Bhf sT ann in_r measc de facto,” deir Bo Almqvist. T_ a chroth_ san sa leabhar iontach so. Ag seo sfos scTilfn n= dh= as. M_ t_ c=ip = Tinne, cuireadh sT glaoch ar Aingeal n= Denise ag 212-274-1923.
“Bhf picti_irf timpeall sa pharl_s aige, agus a l_n +ireann acu, agus fr_maf orthu: To Kruger with love from — filmstar Tigin. M’ West, is d=ca, iadsan ar fad. Agus th_inig buachaill Tigin, agus pT slf a fuair sT an chaoi, chonaic sT picti_r don gCrof R=-Naofa, istigh i bhfr_ma – pT slf go bhfuair sT an chaoi, chuir sT To Kruger with love, from God ann,”— Bab FeiritTar.
Bhf s_r aithne ag Breand_n FeiritTir ar Kruger agus T ag f_s suas. Deir sT “go raibh Kruger ana-dheas leis na leanaf.” “Nfor chuaigh sT in aon _it, aon uair, in aon _it – Ble_ Cliath-n_ gur th_inigh sT ar ais le rud Tigin chugam, bhfodh bosca aige go mbfodh peann luaidh n= rud Tigint istigh ann.” “Bhfodh rud Tigin ag teacht aige i gc=naf.”
Deir Mfche_l de M=rdha gurbh T Kruger a thug ina ghluaiste_n T isteach go dtf OspidTal Thr_ Lf agus T tuairim is sT bliana d’aois. “Nf raibh aon BhTarla agam ag an am agus is T Kruger an teanga labhartha a bhf agam le lucht an OspidTil.” ” Tuigeadh dom ag an am go raibh aithne ag a raibh de dhaoine i dTr_ Lf ar Kruger agus aithne aige si_d orthu chomh maith.”
“Th=g sT _r gcrofthe go minic le scTalta, le greann, le g_ire, le h_ifTis b’fhTidir – rud a dheineann _dar maith,” -Brian Mac Math_na. Crfochn=d le pfosa a scrfobh Se_n + Rford_n i ndiaidh a bh_is. “Fear m=r ab ea T, f_thach. Bhf sT m=r ar gach slf. Bhf sT m=r i dtoirt, m=r i bhfuinneamh, m=r i bpearsantacht, m=r i meanma, m=r i machnamh, m=r i dteacht i l_thair. Agus maidir lena chrof bhf oiread b= de chrof aige.” F_gaimfs mar sin T. Bfmfs bufoch go raibh fear d_ chumas ar _r gcine.
PS: Beidh pfosa as an alt seo le cloisint ar Mfle F_ile, le STamas de Bl_ca, WFUV 90.7, 8am, an Satharn seo chugainn.
An excerpt from this article can be heard on Mfle F_ile with STamas de Bl_ca, WFUV 90.7, on Saturday next at 8 p.m.