February 15, 2011
By Staff Reporter
Fuaireas na pfosaf seo leanas = mo chara S=isear Mac Cionnait. Is le STan + Siadhail an chTad cheann agus le C_it Nic Giolla Brfde an tarna pfosa. T_ beirt mhac ag STan a bhfuil c_il bainte amach acu mar scrfobhn=irf, mar at_ P_draigh agus Se_n. T_ neart duaiseanna buaite acu araon – ina measc duais an Oireachtais. Is dual athar d=ibh T. T_ cl_ agus c_il ar Ch_it, mar scrfobhn=ir agus mar saoi. T_ l_n +ireann de sheanchas _iti_il aici. Gura fada buan iad araon!
Ar Scoil
Is iomaf uair a chuala mT na focail ceannan cTanna seo, Is iad na l’thannta a chaitheann t_ ar scoil, na l’thannta is fearr i do shaol. + mo mh_thair fTin go ndTana Dia tr=caire ar a hanam a thigeadh na focail seo go mion minic.
Ar nd=igh nfor chreid mT oiread is focal uaithi mar bhfodh sf i gc=naf ag magadh f_m. Ach anois ag amharc siar is deacair a r_ n_ch raibh craiceann na ffrinne ar a cuid cainte. Nfl a fhios agam i gceart c_rbh aois mT ag an am ach t_ a fhios agam gur socrafodh go gcuirff chuig scoil na mban rialta ar dt_s mT. Ar thoradh moille th_inig an l_ m=r, ach m_ th_inig, d_la a l_n eile, ba in Tadan mo choise a chuaidh mT agus de rTir mo mhathar – agus t_ mT ffor-chinnte de n_ch ndTanfadh sf _ibhTal ar bith – mar dhea!
Th=g mT rac_n agus call_n millteannach ar an bhealach agus taobh amuigh den scoil. Ar an mhaidin sin d_irt sf liom fosta gur shfl sf go raibh an foirgneamh ar tf titim anuas orainn chomh crosta is a bhf mT, de rTir an scTil. L_ i ndiaidh l’ lean an raic seo ar aghaidh agus ar feadh na seachtaine dar gcionn, agus tamall fada i ndiaidh sin. Ach faoi dheireadh thiar thall bhuaigh (na mn_ rialta) siad an l_, agus chomh maith le sin tugadh le fios dom murar athraigh mT bTasaf go gcasta caidT a bheadh i nd_n dom.
De rTir a chTile, rug mT bog orm fTin. Shfothlaigh mT sfos, bhf sos cogaidh eadrainn. + shoin amach, nfor mhothaigh mT na blianta ag sleamhn_ thart. I gcionn aimsire d’Tirigh mT brea cleachta leis na mn_ rialta agus thug mT an-d_il don scoil. Caithfidh mT admh_il gurbh iomaf l_ maith a chaith mT ina gcuideachta. Nuair a bhf sT in am dom f_g_il sl_n acu agus bogadh ar aghaidh, bhf meas thar an mheasarthach agam orthu. T_ an tsean scoil ina seasamh go f=ill agus instear dom go mbaintear feidhm asti san am i l_thair.
Never miss an issue of The Irish Echo
Subscribe to one of our great value packages.
T_ br=n m=r orm le r_ go bhfuil na mn_ rialta uilig ar shlf na ffrinne, go ndTana Dia a mhaith orthu. Is iad a d’obair go dian agus go duthrachtach ar _r son. De mo thairbhe fTin de t_ mo chuimhne cinn f_gta agam, ach sin _bhar scTil eile, l_ Tigin.
– le Se_n + Siadhail
Bl_irf Nuachta as Tfr Chonaill
Comhghairdeas le Sfle Bean Mhic Nialluis, Macaire Chlochair, Doire Beaga, a cheili_r a l_ breithe ar 3 M_rta. Rugadh f 3/3/1901. T_ sf 97 bliana d’aois. T_ sf su_ilceach Tirimi_il. D’fhreastal sf ar bhun scoil Chnoc a’Stolaire. Nf raibh bean ar bith ar an fhoireann teagaisc, ach thagadh bean comharsain, m_ire Nic Giolla Brfde as Baile an Droichid, isteach chun obair sn_thaide a theagasc dona cailfnf. TarTis seal a chaitheamh ag obair i monarcha olna Thom_is Bhiddy, n= na Middletown Woolen Mills mar tugadh air, chuaigh Sfle go Glascu. Is ansan a casadh a fear chTile, Seosamh Mac Nialluis as Glean Chilm Cille uirthi. T_ Seaosamh agus a mbeirt mhac Conall agus Josef ar shlua na marbh. T_ clann agus gar-ph_istf Shfle, p=sta i dTfr Chonaill, agus Sfle ina teach fTin ina baile duchas.
T_ beirt eile de bhunadh Thfr Chonaill, a raibh l’tha breithe acu le gairid, ag cur futhu i mBrooklyn USA, mar t_ Sorca Bean Uf Dhochartaigh, as an Cormhin at_ 94, agus Brfd Bean Uf Dhochartaigh as na Rosann, at_ ar chomhaois lTi. Cainteoirf lfofa G’ilge an bheirt acu.
Fuair Se_n Mac Gionnaile b_s tobann, ina theach c=naf ar an Ghlaisigh, Gaoth Dobhair ag FTile Brfde na bliana seo. John Dhonail Ch_it Mh_ireide a thug a ch_irde air. Ba f M_irTad a ghar-mhathair mh=r. Rugadh f thart f_n bhliain 1830. De chlainn mhic Giolla Bhrfde f, roimh phosadh di. Ba le na linn sin a t=gadh an teach ar chaith Se_n a shaol ann. Bhf sf ina conaf ann sna ocht dTag caogaidf, n= aimsir na gCaoirf Brocacha. Th_inig dh_ cheann dena Caoirf Brocacha, ar bha leis an tiarna tal_n iad, th_inig siad isteach i ngarraf Mh_irTide, l_, sa bhliain 1857. Rinne an teaghlach dfcheall m=r chun iad a sheilg. D_ mbeadh na caoirf ar a gcuid tal_n, chuirff gadafocht ina leith agus prfos_nacht fhada.
Bhf eolas gan teora ag Se_n, faoi stair an cheantair. Bhf ginealaigh aige ag dul arais go aimsir RTabhl=id na Fraince. Bhf eolas aige ar luibheanna agus leigheastaf. Bhaineadh se slabach agus carraigfn, sa chladach. Is iomdha duine a leigheas sT = thochas ina gcraiceann, le comhghaisf a rinne sT amach as barrthan (Bogbine).
Bhf Se_n diaganta agus dflis don Phaidrfn. Nf hiontas ar bith go raibh an phaidrfn ar a mhTara aige, agus T ina luf marbh ina theach conaf maidin l_ FhTil Brfde. Is amhlaidh a scairt buachaill =g a bhf ag dul thar braghad, isteach chun labhairt leis, agus fuair sT marbh sa teach T. Suaineas sforraf d_ anam uasal!
– le C_it Nic Giolla Brfde