Macallai An Buachaill B_ire

Le Barra + Donnabh_in

C_pla mf = shoin chuir Tom Connolly glaoch orm = Florida, _it a bhfuil sT ina ch=naf le blianta. Pfosa a bhf agam anso, ag cur sfos ar bhun_ CC+ sa tfr seo agus an bhaint a bhf ag Tom leis, ba ch_is leis an ghlaoch. Is cainteoir d_chais as Connamara Tom agus t_ l_n +ireann de sheanchas ina cheann aige. Is iomaf rud seachas CC+ a chuireamar trf chTile mar t_ suim againn sna rudaf cTanna. “An raibh fhios agat,” ar sT, “gur bhunaigh Synge an dr_ma – The Playboy of The Western World – ar scTal ffor a chuala sT =sna daoine ar Arainn?” D_ras n_ch raibh an t-eolas san agam agus d’fhiafrufos de, c_ bhfaighfinn cur sfos air. D_irt Tom go raibh leagan den scTal le f_il i leabhar de chuid Thom_is Uf Mh_ille – An Ghaoth Aniar, fTn dteideal “Buachaill Imeartha Iarthair Dhomhain.”

Seachtain = shoin bhuaileas isteach i siopa leabhar in +irinn agus th_ngas ar ch=ip den leabhar. Fuaireas ar _1.50 T. Bhf sT gan faic agus bhf sceitimfnf orm d_ bharr. Murach Tom nf chuirfinn aon suim ann. Go maire t_ cTad a Thom_is.

Rugadh an “Buachaill B_ire” gar do Chloch na R=n, Co. na Gaillimhe, timpeall na bliana 1840. De Mh_illigh an Chaltha ab ea T. Nf thugann Tom_s + M_ille a ainm baiste d_inn. Feirmeoir go raibh paiste beag tal_n aige ab ea a athair. Bhf sT tugtha don =l agus d’fhTadfadh sT bheith ina dhiabhal ceart nuair a bhfodh braon fTn bhfiacail aige. Scafaire bre_ l_idir a bhf sa mhac agus meas ag fia agus fiolar air. D’imigh sT leis =n athair agus T ina st=cach agus chuaigh ag obair ar bord loinge. “Chruthaigh an fharraige go maith dh=.” Gach pingin a shaoradh sT chuireadh sT abhaile ag a athair f. TarTis tamaill cheannaigh seisean gabhaltas bre_ tal_n leis an airgead.

I gcionn aimsire ph=s an fear =g agus th_inig sT abhaile. M_ th_inigh nforbh _il leis an sean fhear neamhsple_chas ar bith a thabhairt d=. Go gairid ina dhiaidh sin fuair a mh_thair b_s agus ph=s an sean leaid arfs. Thug an mac ina cheann l_, garraf beag fataf a chur d= fTin agus amach leis agus l_f n= r_mhan ina l_imh leis. Bhf an t-athair roimhe sa chas_n agus thug sT faoi an l_f a bhaint de. San imreas fuair an sean fhear buille a d’fh_g sfnte ar fhleasc a dhroma T. Thug an bheirt bhan isteach chun na tf T agus bhf gach dealramh air go raibh sT ar tf bh_is. “+ bhf an bheirt f_bhrach dh= in aghaidh an athar mholadar d= dul ar a theitheadh =n dlf.” Chomh maith do dhein.

Dhealr=dh sT go bhfuair an t-athair b_s go luath i ndhiaidh na troda, ach sul ar Tag sT gur labhair sT leis na p=ilfnf. Chaith an mac c_pla mf i gConamara agus na pTas sa t=ir air. Is iomaf eachtra a bhain d= sa trTimhse seo agus ba thoil DT T gur thug sT a chraiceann sl_n leis. B’Tigin d= Conamara a fh_gaint agus a aghaidh a thabhairt ar oile_n Garumna. Fuair sT b_d ansin a thug go hArainn T. “Bhf bean mhuintreach d= i gCill R=n_in, bean de Mh_illeach a bhf p=sta ag fear de Mhuintir Iarn_in in Arainn.” D’fhan sT aici ar fead tamaill.

Bhf trua ag muintir an oile_in d= mar thuigeadar an scTal. Ghoill an rud a bhf dTanta aige go m=r ar a intinn agus cheap na hoile_naigh go raibh sT ag dul as a mheabhair – T ag gabh_il timpeall ina aonar gan labhairt le hTinne. Chuiridfs c=isirf beaga ar si_l d=. Chuiridfs cluichf c_rtaf agus damhsa ar bun d= mar an gcTanna. Bhf comhairle mh=r ag a bhean ghaoil san oile_n agus nuair a chuala sf go raibh na pTas ag bol_ timpeall chuir sf b_d leis go hInis Me_n – beirt fhear de Chlainn ‘ac ConFhaola a bhf ag l_imhse_il an bh_id. Chaith sT tamall fada ansin go bhfuair na p=ilfnf gaoth an fhocail arfs. Th_ngadar timpeall ar an dtig ina raibh sT ofche, ach lig fear a tf air gurbh eisean an Buachaill B_ire d_irfre agus gabhadh T in ionad an Mh_illigh. D’Taluigh sT si_d amach sa dorchadas agus chuaigh i bhfolach i scailp cois tr_.

Ag an am sin bhfodh b_id ag dul as -rainn go Ciarraf le pr_taf. Nuair a bhf ceann acu ag imeacht ofche, tugadh scTala dh= agus chuaigh sT ar bord. Th_inig sT i dtfr i dTr_ Lf agus shi_l sT as san go Corcaigh. Fuair sT obair mar mhairnTalach ar shoitheach a bhf ag dul go Meiricea. D’fhan sT ar na b_id agus fuair sT ard_ cTime i ndiaidh ard= cTime go raibh sT ina chapt’n. Tamall ina dhiaidh sin sheol sT b_d Meirice_nach isteach i gCuan na Gaillimhe agus “thug sT na reigi_in d= fTin arfs.” Nf raibh aithne ag Tinne air “ach an tT ar thogair sT a aithne a chur in i_l d=.” D’imigh sT as radharc agus “nfor frftheadh scTal n_ scuan ar an dtaobh seo uaidh mura bhfuair a dhaoine muintfre n= a lucht aitheanntais fTin T.” D’alp slTibhte na Gaillimhe T.

Deir Tom_s + M_ille ag deireadh an scTil, ag tr_cht ar an “Playboy” – “bheadh sT anois (1918) tuairim is ceithre fichid d_ maireadh sT.” Ag lTamh idir na lfnte, creidim go raibh aithne ag Tom_s ar an bhfear agus ana sheans go raibh sT marbh. Nf bheadh Tom_s ag tarraingt aird air mura mbeadh. Is minic a bhfonn an fhfrinne nfos iontaf n_ an chumad=ireacht.